3.1 OBJEKTIF
Dalam unit ini anda akan dapat:
- Memahami jarak antara dua tempat boleh diukur daripada segi jauh, masa dan kos.
- Membezakan jarak mutlak dan jarak relatif.
3.2 MEMAHAMI SKALA
- Skala ialah ukuran yang digunakan dalam peta untuk mewakili ukuran sebenar di permukaan bumi.
- Skala dapat ditunjukkan dalam beberapa cara di atas peta.Satu daripadanya ialah skala lurus atau skala linear.
- Skala lurus ditunjukkan sebagai satu garis yang dibahagikan kepada beberapa bahagian yang sama mengikut unit sukatan tertentu.
- Skala lurus terdiri daripada skala lurus mudah dan skala lurus penuh.
- Contoh rajah skala :
3.3 MENGUKUR DENGAN MENGGUNAKAN SKALA LURUS
1 . Mengukur Jarak Lurus Dengan Menggunakan Pembaris
- Letakkan pembaris di sepanjang jarak lurus (jalan raya) antara dua titik yanghendak diukur. (Misalnya antara Pekan Damai dengan Kampung Baru).
- Perhatikan dan tandakan jarak di antara dua titik pada kayu pembaris tersebut.
- Letakkan kayu pembaris pada skala peta.
- Baca jarak di antara Pekan Damai dengan Kampung Baru.
- Kita akan dapat jarak sebenarnya dalam kilometer.
2. Mengukur Jarak Lurus Dengan Menggunakan Jangka Tolok
- Letakkan jangka tolok antara dua titik yang hendak diukur.
- Tanpa mengubah kedua-dua kaki jangka tolok, pindahkan jangka tolok keskala lurus.
- Satu daripada mata jangka tolok hendaklah diletakkan pada tanda (0).
- Baca ukuran jarak di skala itu
3. Mengukur Jarak Melengkung Dengan Menggunakan Sejalur Kertas
- Bahagikan jarak melengkung kepada bahagian-bahagian kecil yang lurus.
- Letakkan sisi lurus kertas pada bahagian pertama yang hendak diukur.
- Tandakan bahagian lurus itu di atas kertas dengan menggunakan pensil yangtajam.
- Pusingkan kertas sehingga terletak di bahagian lurus yang kedua danseterusnya.
- Letakkan sisi lurus kertas pada skala lurus dan ukur
4. Mengukur Jarak Melengkung Dengan Menggunakan Benang
- Letakkan satu hujung benang pada titik permulaan.
- Tandakan kedudukan titik tersebut pada benang.
- Letakkan benang dengan cermat mengikut lengkung garisan hingga ke titik penghabisan dan tandakannya di atas benang.
- Luruskan benang dan letakkannya di atas skala lurus
3.4 MEMAHAMI JARAK
- Jarak ialah jauh di antara dua tempat. Jarak dapat diukur daripada segi jarak mutlak dan jarak relatif.
- Jarak mutlak ialah jarak tepat dan tidak akan berubah dalam jangka masatertentu dan dinyatakan dalam unit meter atau kilometer.
- Jarak relatif atau bandingan adalah berubah dan boleh diukur daripada segimasa dan kos.
- Jarak sebenar di atas muka bumi boleh dilukis dalam peta dengan menggunakan skala.
Jarak Mutlak
- Jarak yang diukur dalam meter atau kilometer membolehkan kita mengetahuisama ada sesuatu tempat itu jauh atau dekat dari tempat yang lain.
- Alat yang biasanya digunakan untuk mengukur jarak sebenar ialah pita ukur dan pita roda.
- Misalnya:
Jarak Relatif
- Jarak juga boleh diukur dari segi masa (dalam jam dan minit) dan kos.
- Pada umumnya, semakin jauh jarak mutlak di antara dua tempat, semakin besar jarak relatifnya (dari segi kos dan masa).
- Contoh: Perjalanan Ke Sekolah
3.5 MENGIRA JARAK MUTLAK DAN JARAK RELATIF
3.6 RUMUSAN
